
استوما یعنی چه
مفهوم استومی و استوما چیست؟
استومی یک فرایند جراحی است که در آن یک اتصال بین دستگاه گوارشی و سطح بدن برقرار میشود. این اتصال از طریق یک بازوی کوچک به نام استوما برقرار میشود. استوما یک بازوی کوچک و صفحهای است که از بدن خارج میشود و به طور مستقیم به دستگاه گوارشی متصل است. استوما به عنوان یک مسیر جایگزین برای دفع مواد بدن استفاده میشود. این فرایند معمولاً در مواردی انجام میشود که دستگاه گوارشی عملکرد نرمال خود را از دست داده است و نیاز به تغییر است.
استومی چه عملی است؟
استومی یک عمل جراحی است که به بیماران کمک میکند که به طور مستمر و مستقیم مواد زائد بدن را دفع کنند. این عمل جراحی میتواند در موارد مختلفی مورد استفاده قرار گیرد، از جمله بیماریهای التهابی روده، سرطان روده، بیماریهای عفونی و آسیبهای جسمی که منجر به آسیب دستگاه گوارشی شدهاند. در این عمل جراحی، استوما بر روی سطح بدن ایجاد میشود و یک کیسه استومی به آن متصل میشود که مواد زائد بدن در آن جمع میشوند. این کیسه قابل تخلیه است و بیمار میتواند آن را به طور منظم خالی کند.
استوما چیست و چگونه شکل میگیرد؟
استوما یک بازوی کوچک و صفحهای است که از بدن خارج میشود و به دستگاه گوارشی متصل میشود. استوما معمولاً از بخشی از روده بزرگ یا کوچک ساخته میشود که بیماری یا آسیب دیدگی دارد. در این عمل جراحی، یک قسمت کوچک از روده به دستگاه گوارشی خارج میشود و به صورت استوما به سطح بدن متصل میشود. استوما معمولاً در ناحیه شکم قرار میگیرد و ممکن است به صورت دائم یا موقت باشد، بسته به نیاز بیمار.
تفاوت استومی و استوما چیست؟
استومی و استوما دو واژهای هستند که مرتبط با بیماریهای دستگاه گوارش و سیستم تنفسی هستند. اما تفاوت بین این دو واژه چیست؟
استومی به معنای ایجاد یک بازوی کوچک در دیواره شکم برای ایجاد مسیر جدید برای خروج مواد غذایی یا آبکشی است. به عبارت دیگر، استومی یک عمل جراحی است که در آن یک بازوی کوچک به دیواره شکم ایجاد میشود تا امکان خروج مواد غذایی یا آبکشی از بدن فراهم شود.
استوما از سوی دیگر به یک شکل خاص از سرطان گوارش یا سیستم تنفسی اشاره دارد. در این بیماری، یک توده خارج از دیواره شکم یا قفسه سینه شکل میگیرد که میتواند خروج مواد غذایی یا آبکشی را مسدود کند و علائمی مانند درد، خونریزی و کاهش وزن را ایجاد کند.
بنابراین، استومی به معنای ایجاد یک بازوی کوچک برای خروج مواد غذایی یا آبکشی است، در حالی که استوما به بیماری خاصی اشاره دارد که تودهای خارج از دیواره شکم یا قفسه سینه را شکل میدهد.
علتهای ابتلا به استومی چیست؟
ابتلا به استومی میتواند به علت چندین عامل باشد، از جمله:
بیماریهای التهابی روده: بیماریهایی مانند کولیت التهابی و بیماری کرون میتوانند منجر به تخریب دیواره روده شوند و نیاز به استومی را ایجاد کنند.
سرطان گوارش: سرطانهایی مانند سرطان روده بزرگ یا سرطان معده میتوانند به طور مستقیم به دیواره شکم نفوذ کنند و نیاز به استومی را ایجاد کنند.
مشکلات پوستی اطراف استوما و راههای پیشگیری
استوما یک فرایند جراحی است که در آن یک بازوی کوچک از روده برای ایجاد یک مسیر جایگزین برای دفع مواد زائد از بدن به بیرون ایجاد می شود. اما همانطور که استوما می تواند به عنوان یک راه حل عالی برای مشکلات گوارشی استفاده شود، می تواند مشکلات پوستی اطراف آن را نیز به همراه داشته باشد.
یکی از مشکلات پوستی متداول در نزدیکی استوما، تحریک و التهاب پوست است. می تواند باعث ایجاد خارش، قرمزی و تورم در این منطقه شود. برای پیشگیری از این مشکلات، می توانید از محافظت کننده های پوستی مخصوص استوما استفاده کنید. این محافظت کننده ها به طور معمول شامل یک لایه نرم و محافظت کننده است که بین پوست و استوما قرار می گیرد و از تماس مستقیم با مواد زائد جلوگیری می کند.
علاوه بر آن، نگهداری بهداشتی مناسب از استوما و منطقه اطراف آن نیز می تواند در پیشگیری از مشکلات پوستی مفید باشد. این شامل تمیز کردن منظم استوما با آب و صابون ملایم، خشک کردن دقیق و استفاده از محصولات مرطوب کننده و نرم کننده پوست است. همچنین، تغییر منظم پوشش استوما و لوازم جانبی مربوطه نیز می تواند به حفاظت از پوست در برابر تحریکات و التهابات کمک کند.
راهکارهای مراقبت از استومای ایجاد شده
استوما پس از عمل جراحی ایجاد می شود و نیاز به مراقبت و توجه خاصی دارد. در ادامه، به برخی از راهکارهای مراقبت از استوما پس از جراحی اشاره خواهیم کرد:
نگهداری بهداشتی: برای حفظ بهداشت استوما، باید آن را با آب و صابون ملایم تمیز کرده و سپس خشک کنید. همچنین می توانید از پد یا محصولات مرطوب کننده پوست استفاده کنید.
استفاده از محافظت کننده های پوستی: برای جلوگیری از تحریک و التهاب پوست اطراف استوما، می توانید از محافظت کننده های پوستی مخصوص استوما استفاده کنید. این محافظت کننده ها می توانند به عنوان یک باریکه محافظ بین پوست و استوما عمل کنند.
تغییر منظم پوشش استوما: استوما باید به طور منظم تغییر داده شود تا پوست اطراف آن در معرض تماس طولانی مدت با مواد زائد قرار نگیرد. تغییر منظم پوشش استوما می تواند به حفظ بهداشت و سلامت پوست کمک کند.
توجه به تغذیه: تغذیه سالم و مناسب نقش مهمی در بهبود و حفظ سلامت استوما و پوست اطراف آن ایفا می کند. مصرف مواد غذایی سالم و پر از مواد مغذی می تواند به بهبود و تقویت پوست کمک کند.
عوارض و مشکلات ممکن در استومی
استوما ممکن است با برخی عوارض و مشکلات همراه باشد که می تواند زندگی روزمره فرد را تحت تأثیر قرار دهد. برخی از عوارض و مشکلات ممکن در استومی عبارتند از:
نفخ و گازهای روده ای: استوما می تواند منجر به تجمع گازهای روده ای شود که می تواند نفخ و عدم راحتی در شکم و استوما ایجاد کند.
ناراحتی و درد: برخی از افراد ممکن است درد و ناراحتی در منطقه استوما تجربه کنند که می تواند به علت التهاب یا تحریک پوست و یا به علت تغییر در فعالیت روده باشد.
نشتی: استومای ناصحیح نصب شده یا استومایی که خوب نگهداری نمی شود ممکن است باعث نشتی مواد زائد شود که می تواند به عارضه و عدم راحتی برای فرد منجر شود.
التهاب پوست: پوست اطراف استوما ممکن است به علت تماس مستقیم با مواد زائد و استفاده از لوازم جانبی نامناسب التهاب کند. این مشکل می تواند با علائمی مانند خارش، قرمزی و تورم همراه باشد.
آسیبهای جراحی: در برخی موارد، آسیبهای جراحی به دستگاه گوارش ممکن است به گونهای باشد که نیاز به استومی را ایجاد کند.
انواع استوما و توضیح هر یک از آنها
انواع استوما ممکن است بسته به موقعیت و ماهیت بیماری متنوع باشند. در ادامه به برخی از انواع استوما و توضیح هر یک از آنها میپردازیم:
استوما کولوستومی: در این نوع استوما، بخشی از روده بزرگ از طریق دیواره شکم به بیرون هدایت میشود. این نوع استوما ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود، مانند سرطان روده بزرگ یا بیماریهای التهابی روده.
استوما ایلیوستومی: در این نوع استوما، بخشی از روده کوچک به دیواره شکم متصل میشود. این نوع استوما معمولاً در مواردی مانند بیماری کرون و آسیبهای جراحی روده کوچک ایجاد میشود.
استوما ادراری: در این نوع استوما، یک بخش از مجرای ادرار از طریق دیواره شکم به بیرون هدایت میشود. این نوع استوما ممکن است در مواردی مانند سرطان مثانه یا ضعف عضلات مجرای ادرار ایجاد شود.
استوما تناسلی: در این نوع استوما، بخشی از دستگاه تناسلی به دیواره شکم متصل میشود. این نوع استوما معمولاً در مواردی مانند سرطان تناسلی یا آسیبهای جراحی در این منطقه ایجاد میشود.
نکات مهم در مراقبت از استومی در خانه
استومی یک فرآیند جراحی است که در آن یک اتصال دائمی بین روده یا مثانه و سطح بیرونی بدن ایجاد میشود. این فرآیند میتواند به علت بیماریهای مزمن مانند سرطان روده، بیماری التهابی رودهها یا آسیب دیدگی جسمی انجام شود. اگر شما یا کسی در خانوادهتان استومی دارد، مراقبت از استومی در خانه میتواند نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی فرد داشته باشد. در اینجا به برخی از نکات مهم در مراقبت از استومی در خانه میپردازیم:
تمیزی و ضدعفونی: همواره حفظ تمیزی استوما و پوست اطراف آن بسیار مهم است. شستشوی روزانه با آب و صابون ملایم و استفاده از محلول ضدعفونی مراقبت از استوما و پوست اطراف آن را بهبود میبخشد.
استفاده از محافظت کنندهها: استفاده از محافظت کنندهها میتواند در جلوگیری از تماس مستقیم استوما با پوست و کاهش خطر التهاب و عفونت مؤثر باشد. میتوانید از تاپهای استومی، وسایل مخصوص تمیزی و محافظت استومی استفاده کنید.
مراقبت از پوست: پوست اطراف استوما نیاز به مراقبت و توجه دارد. استفاده از کرمها و لوسیونهای مرطوبکننده میتواند به حفظ رطوبت پوست کمک کند و از تحریک و خشکی آن جلوگیری کند.
تغذیه مناسب: رژیم غذایی مناسب برای افراد با استومی بسیار مهم است. مصرف مواد غذایی سبک، خوشمزه و آسان هضم میتواند به جلوگیری از عوارض ناشی از استومی مانند اسهال یا تشنج کمک کند. مشاوره با یک تغذیهشناس متخصص نیز میتواند مفید باشد.
توجه به نشانههای ناشایست: در صورتی که درد، خونریزی، تورم یا علائم دیگر غیرطبیعی را تجربه میکنید، باید به پزشک خود مراجعه کنید. این نشانبخش دوم: روشهای درمان استومی در طول زندگی
روشهای درمان استومی در طول زندگی
استومی یک فرآیند جراحی است که میتواند برای برخی افراد نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی داشته باشد. در اینجا به برخی از روشهای درمان استومی در طول زندگی میپردازیم:
استومی قارچی: استومی قارچی یک روش درمانی است که در آن استوما به شکل یک قارچ کوچک در بیرون بدن قرار میگیرد. این روش معمولاً برای استومیهای موقت استفاده میشود و به فرد اجازه میدهد تا به طور موقت از تخلیه طبیعی استفاده کند.
استومی کولوستومی: استومی کولوستومی یا استومی رودهای یک روش درمانی است که در آن بخشی از روده بریده شده و به سطح بیرونی بدن منتقل میشود. این نوع استومی معمولاً برای بیمارانی استفاده میشود که جراحی روی روده داشتهاند و نیاز به تخلیه مداوم دارند.
استومی اوروستومی: استومی اوروستومی یا استومی مثانهای یک روش درمانی است که در آن مثانه به سطح بیرونی بدن منتقل میشود. این نوع استومی برای بیمارانی استفاده میشود که مشکلات در عملکرد مثانه دارند و نیاز به تخلیه مداوم دارند.
استومی دوقلو: استومی دوقلو یا استومی دوتایی یک روش درمانی است که در آن دو استوما به سطح بیرونی بدن منتقل میشوند. این روش برای بیمارانی استفاده میشود که نیاز به تخلیه همزمان از روده و مثانه دارند.
استومی قسمتی: استومی قسمتی یک روش درمانی است که در آن تنها بخش کوچکی از روده یا مثانه به سطح بیرونی بدن منتقل میشود. این روش معمولاً برای بیمارانی استفاده میشود که فقط نیاز به تخلیه محدودی دارند.