سانتریفیوژ آزمایشگاهی چیست

سانتریفیوژ آزمایشگاهی دستگاهی است که برای جداسازی مواد با چگالی های مختلف در مخلوط مایع استفاده می شود. سانتریفیوژ با اعمال نیروی گریز از مرکز به مخلوط کار می کند و باعث می شود ذرات متراکم تر به پایین ظرف حرکت کنند در حالی که ذرات با چگالی کمتر در بالا باقی می مانند. این تکنیک معمولاً در بسیاری از زمینه های علوم از جمله زیست شناسی، شیمی و پزشکی استفاده می شود.

سانتریفیوژ آزمایشگاهی دستگاهی از تجهیزات آزمایشگاهی است که نمونه‌ها را با سرعت بالا می‌چرخاند تا به این جداسازی دست یابد. نمونه در یک لوله یا ظرف دیگری قرار می گیرد و سپس در روتوری که در داخل سانتریفیوژ نصب می شود قرار می گیرد. هنگامی که روتور با سرعت زیاد می چرخد، نیروی گریز از مرکز باعث می شود که ذرات متراکم تر به پایین لوله حرکت کنند، جایی که می توان آنها را به راحتی از بقیه مخلوط جدا کرد.

انواع مختلف سانتریفیوژ در آزمایشگاه پزشکی چیست؟

سانتریفیوژ یکی از تجهیزات ضروری در آزمایشگاه‌های مختلف است که برای جداسازی ذرات با چگالی‌های متفاوت از یک مخلوط مایع استفاده می‌شود. این دستگاه با ایجاد نیروی گریز از مرکز، ذرات سنگین‌تر را به سمت پایین لوله و ذرات سبک‌تر را به سمت بالا هدایت می‌کند.

انواع سانتریفیوژ آزمایشگاهی

سانتریفیوژها بر اساس نوع کار، سرعت، دما و سایر ویژگی‌ها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند:

• سانتریفیوژهای شناور:

  سانتریفیوژهای شناور یا همان سانتریفیوژهای با روتور زاویه‌ای ثابت، یکی از رایج‌ترین انواع سانتریفیوژها در آزمایشگاه‌ها هستند. این دستگاه‌ها برای جداسازی ذرات با چگالی‌های مختلف در حجم‌های متنوع مورد استفاده قرار می‌گیرند.

  ساختار و عملکرد

  در سانتریفیوژهای شناور، لوله‌های حاوی نمونه با زاویه ثابتی نسبت به محور چرخش قرار می‌گیرند. هنگامی که روتور شروع به چرخش می‌کند، نیروی گریز از مرکز باعث می‌شود ذرات سنگین‌تر به سمت پایین لوله و ذرات سبک‌تر به سمت بالا حرکت کنند. در نهایت، ذرات سنگین‌تر به صورت رسوبی در کف لوله جمع می‌شوند.

اجزای اصلی سانتریفیوژ شناور:

• روتور: بخش چرخنده دستگاه است که لوله‌های حاوی نمونه در آن قرار می‌گیرند.
• محفظه: محفظه‌ای که روتور در آن قرار می‌گیرد و باید به خوبی عایق‌بندی شده باشد.
•  
• موتور: موتوری که به روتور سرعت می‌دهد.
• سیستم کنترل: برای تنظیم سرعت، زمان و سایر پارامترهای دستگاه.

• سانتریفیوژهای با زاویه ثابت:

  این نوع سانتریفیوژها دارای ساختاری ساده‌تر نسبت به انواع دیگر هستند. لوله‌های حاوی نمونه در آن‌ها با زاویه‌ای ثابت (معمولاً بین 25 تا 45 درجه) نسبت به محور چرخش قرار می‌گیرند. به دلیل عدم وجود قطعات متحرک اضافی، این سانتریفیوژها کمتر در معرض سایش و پارگی بوده و از دوام بالاتری برخوردارند.

• مزایای سانتریفیوژ با زاویه چرخش ثابت:

• نیروی گریز از مرکز بیشتر: طراحی ساده‌تر این سانتریفیوژها امکان اعمال نیروی گریز از مرکز بیشتری را فراهم می‌کند که منجر به جداسازی سریع‌تر و دقیق‌تر ذرات می‌شود.
• زمان کمتر برای جداسازی: به دلیل نیروی گریز از مرکز بالاتر، فرآیند جداسازی در زمان کوتاه‌تری انجام می‌شود.
• دوام بالا: عدم وجود قطعات متحرک اضافی، طول عمر دستگاه را افزایش می‌دهد و نیاز به تعمیر و نگهداری را کاهش می‌دهد.
• تنوع محدود لوله‌ها: به دلیل زاویه ثابت لوله‌ها، تنوع لوله‌ها و ظروف نمونه‌ای که می‌توان در این نوع سانتریفیوژ استفاده کرد، محدودتر است.
• قرارگیری رسوب: محل قرارگیری رسوب به طور مستقیم به زاویه لوله‌ها بستگی دارد. افزایش زاویه لوله‌ها باعث متراکم‌تر شدن رسوب می‌شود، اما زوایای کمتر ممکن است باعث پراکندگی رسوب شوند.

• معایب سانتریفیوژ با زاویه چرخش ثابت:

• تنوع محدود لوله‌ها: به دلیل زاویه ثابت لوله‌ها، تنوع لوله‌ها و ظروف نمونه‌ای که می‌توان در این نوع سانتریفیوژ استفاده کرد، محدودتر است.
• قرارگیری رسوب: محل قرارگیری رسوب به طور مستقیم به زاویه لوله‌ها بستگی دارد. افزایش زاویه لوله‌ها باعث متراکم‌تر شدن رسوب می‌شود، اما زوایای کمتر ممکن است باعث پراکندگی رسوب شوند.

• سانتریفیوژهای یخچال‌دار:

  سانتریفیوژهای یخچال‌دار مجهز به سیستم خنک‌کننده‌ای هستند که دمای داخل محفظه دستگاه را در طول فرآیند سانتریفیوژ در محدوده دمایی مشخصی حفظ می‌کند. این سیستم معمولاً از یک کمپرسور و یک سیستم گردش هوای سرد تشکیل شده است.

  کاربردهای سانتریفیوژهای یخچال‌دار:

• جداسازی پروتئین‌ها: جداسازی پروتئین‌ها از مخلوط‌های پیچیده، مانند خون یا بافت‌ها.
• تهیه DNA و RNA: جداسازی اسیدهای نوکلئیک از سلول‌ها و بافت‌ها.
• جداسازی اندامک‌های سلولی: جداسازی اجزای سلولی مانند میتوکندری، لیزوزوم و شبکه آندوپلاسمی.
• تهیه آنتی‌بادی‌ها: جداسازی آنتی‌بادی‌ها از سرم خون.

• مزایای استفاده از سانتریفیوژهای یخچال‌دار:

• حفظ یکپارچگی نمونه‌ها: حفظ دمای ثابت از تخریب نمونه‌های حساس به دما جلوگیری می‌کند.
• افزایش دقت نتایج: حفظ یکپارچگی نمونه‌ها باعث افزایش دقت و صحت نتایج آزمایش‌ها می‌شود.
• گستره وسیع کاربردها: در طیف گسترده‌ای از کاربردهای زیست‌شناسی، پزشکی و تحقیقاتی قابل استفاده هستند.
• جداسازی ویروس‌ها: جداسازی ویروس‌ها از نمونه‌های بالینی.

• اولترا سانتریفیوژ:

اولترا سانتریفیوژ دستگاهی پیشرفته و تخصصی است که برای جداسازی ذرات بسیار کوچک و با چگالی نزدیک به هم در سرعت‌های بسیار بالا به کار می‌رود. این دستگاه‌ها با تولید نیروی گریز از مرکز بسیار قوی، امکان جداسازی ذراتی مانند ویروس‌ها، پروتئین‌ها، لیپوپروتئین‌ها و اندامک‌های سلولی را فراهم می‌کنند.

ساختار و اجزای اصلی اولترا سانتریفیوژ

یک اولترا سانتریفیوژ به طور کلی از اجزای زیر تشکیل شده است:

• روتور: بخش چرخنده دستگاه است که لوله‌های حاوی نمونه در آن قرار می‌گیرند. روتورها در انواع مختلفی مانند روتور زاویه‌ای ثابت، روتور عمودی و روتور با سرعت بالا تولید می‌شوند.

• محفظه: محفظه‌ای که روتور در آن قرار می‌گیرد و باید به خوبی عایق‌بندی شده باشد تا از نوسانات دما جلوگیری شود.

• موتور: موتور قدرتمندی که به روتور سرعت بسیار بالا می‌دهد.

• سیستم خنک‌کننده: برای کنترل دمای دستگاه و نمونه‌ها، به ویژه در مواردی که نمونه‌ها به دما حساس هستند.

• سیستم کنترل: برای تنظیم سرعت، زمان و سایر پارامترهای دستگاه.

انواع اولترا سانتریفیوژ

اولترا سانتریفیوژها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

• اولترا سانتریفیوژ آماده‌سازی: برای جداسازی مقادیر زیادی از نمونه‌ها در حجم‌های بزرگ‌تر به کار می‌رود.
• اولترا سانتریفیوژ تحلیلی: برای آنالیز دقیق‌تر نمونه‌ها و تعیین خواص فیزیکی ذرات استفاده می‌شود.

• میکرو سانتریفیوژ:

  میکروسانتریفیوژ یکی از ابزارهای پرکاربرد در آزمایشگاه‌های زیست‌شناسی، پزشکی و تحقیقاتی است که برای جداسازی ذرات با چگالی متفاوت در حجم‌های کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه با ایجاد نیروی گریز از مرکز، ذرات سنگین‌تر را به سمت پایین لوله و ذرات سبک‌تر را به سمت بالا هدایت می‌کند.

  ساختار و عملکرد میکروسانتریفیوژ

  یک میکروسانتریفیوژ معمولاً از اجزای زیر تشکیل شده است:

• روتور: بخش چرخنده دستگاه است که لوله‌های حاوی نمونه در آن قرار می‌گیرند. روتورها در انواع مختلفی مانند روتور زاویه‌ای ثابت و روتور عمودی تولید می‌شوند.
• محفظه: محفظه‌ای که روتور در آن قرار می‌گیرد و باید به خوبی عایق‌بندی شده باشد.
• موتور: موتوری که به روتور سرعت می‌دهد.
• سیستم کنترل: برای تنظیم سرعت، زمان و سایر پارامترهای دستگاه.

• نحوه عملکرد:

  هنگامی که دستگاه روشن می‌شود، موتور شروع به چرخاندن روتور با سرعت بسیار بالا می‌کند. نیروی گریز از مرکز ایجاد شده باعث می‌شود ذرات سنگین‌تر به سمت پایین لوله و ذرات سبک‌تر به سمت بالا حرکت کنند. پس از گذشت زمان مشخص، دستگاه به طور خودکار متوقف می‌شود و ذرات جدا شده در ته لوله قابل مشاهده خواهند بود.

• سیتو سانتریفیوژ:

سیتوسانتریفیوژ دستگاهی تخصصی در آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی است که برای تهیه لام‌های سیتولوژی با کیفیت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه با استفاده از نیروی گریز از مرکز، سلول‌های موجود در نمونه‌های مایع را بر روی یک لام شیشه‌ای متمرکز کرده و یک لایه نازک و یکنواخت از سلول‌ها ایجاد می‌کند. این لایه سلولی سپس برای بررسی‌های میکروسکوپی و تشخیص بیماری‌ها رنگ‌آمیزی می‌شود.

چرا به سیتوسانتریفیوژ نیاز داریم؟

• آماده‌سازی سریع و کارآمد لام‌ها: سیتوسانتریفیوژ به طور قابل توجهی زمان و تلاش مورد نیاز برای تهیه لام‌های سیتولوژی را کاهش می‌دهد.

• لایه سلولی یکنواخت: این دستگاه یک لایه سلولی یکنواخت و با کیفیت بالا ایجاد می‌کند که امکان بررسی دقیق سلول‌ها را فراهم می‌کند.

• افزایش حساسیت تشخیص: با متمرکز کردن سلول‌ها، امکان تشخیص سلول‌های غیر طبیعی و ضایعات پیش سرطانی افزایش می‌یابد.

• کاهش خطای انسانی: فرآیند تهیه لام‌ها با استفاده از سیتوسانتریفیوژ به حداقل رساندن خطای انسانی کمک می‌کند.

اجزای اصلی سیتوسانتریفیوژ

• روتور: بخش چرخنده دستگاه است که هدرهای حاوی نمونه و لام‌ها در آن قرار می‌گیرند.

• محفظه: محفظه‌ای که روتور در آن قرار می‌گیرد.

• موتور: موتوری که به روتور سرعت می‌دهد.

• سیستم کنترل: برای تنظیم سرعت، زمان و سایر پارامترهای دستگاه.

نحوه عملکرد سیتوسانتریفیوژ

1. آماده‌سازی نمونه: نمونه مایع حاوی سلول‌ها (مانند مایع مغزی نخاعی، مایع آسپیراسیون، ادرار و ...) در یک هدر مخصوص قرار می‌گیرد.

2. قرار دادن لام: لام شیشه‌ای در قسمت مقابل هدر در روتور قرار می‌گیرد.

3. شروع سانتریفیوژ: با روشن کردن دستگاه، روتور با سرعت مشخص شروع به چرخش می‌کند.

4. ایجاد لایه سلولی: نیروی گریز از مرکز باعث می‌شود سلول‌ها به سمت لام حرکت کرده و یک لایه نازک و یکنواخت بر روی آن تشکیل دهند.

• سانتریفیوژهای شستشو‌دهنده سلولی:

  سانتریفیوژهای شستشو‌دهنده سلولی دستگاه‌هایی تخصصی هستند که برای شستشوی سلول‌های خون و آماده‌سازی آن‌ها برای انجام آزمایش‌های مختلف طراحی شده‌اند. این دستگاه‌ها با استفاده از نیروی گریز از مرکز، سلول‌های خون را از پلاسما و سایر مواد اضافی جدا کرده و سپس با محلول‌های شستشو، سلول‌ها را شسته و آماده‌ی انجام آزمایش‌های بعدی می‌کنند.

  چرا به سانتریفیوژ شستشو‌دهنده سلولی نیاز داریم؟

• تمیز کردن سلول‌ها: این دستگاه‌ها سلول‌های خون را از مواد اضافی مانند پلاسما، لخته و گلبول‌های سفید جدا کرده و سطح سلول‌ها را برای انجام آزمایش‌های سرولوژیکی آماده می‌کنند.
• افزایش دقت آزمایش‌ها: با حذف مواد مزاحم، دقت و صحت نتایج آزمایش‌ها افزایش می‌یابد.

• استانداردسازی روش‌ها: استفاده از این دستگاه‌ها باعث استانداردسازی روش‌های شستشوی سلول‌ها و کاهش خطای انسانی می‌شود.

نحوه عملکرد سانتریفیوژ شستشو‌دهنده سلولی

• آماده‌سازی نمونه: نمونه خون در لوله‌های آزمایش مخصوص ریخته می‌شود.

• قرار دادن لوله‌ها در روتور: لوله‌های حاوی نمونه در حفره‌های روتور قرار می‌گیرند.

• شروع سانتریفیوژ: با روشن کردن دستگاه، روتور با سرعت مشخص شروع به چرخش می‌کند.

• جداسازی سلول‌ها: نیروی گریز از مرکز باعث می‌شود سلول‌های سنگین‌تر (گلبول‌های قرمز) به ته لوله رسوب کنند.

• شستشو: پس از جداسازی، مایع رویی (پلاسما) دور ریخته شده و با محلول شستشو جایگزین می‌شود. این فرآیند چندین بار تکرار می‌شود تا سلول‌ها به طور کامل شسته شوند.

اجزای اصلی سانتریفیوژ شستشو‌دهنده سلولی

• روتور: بخش چرخنده دستگاه است که لوله‌های حاوی نمونه خون در آن قرار می‌گیرند. روتورهای این دستگاه‌ها معمولاً دارای حفره‌هایی برای قرارگیری لوله‌های آزمایش هستند.

• محفظه: محفظه‌ای که روتور در آن قرار می‌گیرد و باید به خوبی آب‌بندی شده باشد.

• موتور: موتوری که به روتور سرعت می‌دهد.

• سیستم کنترل: برای تنظیم سرعت، زمان و سایر پارامترهای دستگاه.

عوامل موثر در انتخاب سانتریفیوژ

• سرعت چرخش (RPM): هرچه سرعت چرخش بیشتر باشد، نیروی گریز از مرکز قوی‌تر بوده و جداسازی ذرات با دقت بیشتری انجام می‌شود.

• ظرفیت: تعداد و اندازه لوله‌های آزمایش که می‌توان در سانتریفیوژ قرار داد.

• دما: برای نمونه‌هایی که به دمای خاص نیاز دارند، وجود سیستم کنترل دما ضروری است.

• نوع روتور: روتورها در انواع مختلفی مانند زاویه ثابت، شناور و عمودی وجود دارند که هر کدام برای کاربرد خاصی مناسب هستند.

اساس کار سانتریفیوژها

سانتریفیوژ دستگاهی است که با استفاده از نیروی گریز از مرکز، اجزای مختلف یک مخلوط را بر اساس چگالی‌شان از هم جدا می‌کند.

اصول کار: وقتی یک جسم با سرعت ثابت به دور یک محور می‌چرخد، نیرویی به سمت خارج از مرکز بر آن وارد می‌شود که به آن نیروی گریز از مرکز می‌گویند. این نیرو با افزایش سرعت چرخش و فاصله جسم از محور دوران، بیشتر می‌شود. در سانتریفیوژ، نمونه‌ای که قرار است جداسازی شود، در لوله‌های آزمایش قرار گرفته و با سرعت بسیار زیاد به دور یک محور می‌چرخد. در این حالت، ذرات سنگین‌تر به دلیل نیروی گریز از مرکز بیشتر، به سمت پایین لوله (که از محور دوران دورتر است) رانده شده و رسوب می‌کنند. در مقابل، ذرات سبک‌تر به سمت بالا حرکت کرده و در قسمت فوقانی لوله جمع می‌شوند.

عوامل موثر بر جداسازی:

• سرعت چرخش: هرچه سرعت چرخش بیشتر باشد، نیروی گریز از مرکز قوی‌تر بوده و جداسازی ذرات با دقت بیشتری انجام می‌شود.
• زمان سانتریفیوژ: مدت زمانی که نمونه تحت نیروی گریز از مرکز قرار می‌گیرد، بر میزان رسوب‌گذاری ذرات تأثیر می‌گذارد.
• چگالی ذرات: ذرات سنگین‌تر سریع‌تر از ذرات سبک‌تر رسوب می‌کنند.
• شکل روتور: روتورها در انواع مختلفی مانند زاویه ثابت، شناور و عمودی وجود دارند که هر کدام برای کاربرد خاصی مناسب هستند.

کاربردهای سانتریفیوژ:

سانتریفیوژها کاربردهای بسیار گسترده‌ای در صنایع مختلف از جمله پزشکی، داروسازی، زیست‌شناسی و شیمی دارند. برخی از مهم‌ترین کاربردهای آن‌ها عبارتند از:

• جداسازی اجزای خون:
  • جداسازی پلاسما از خون
  • جداسازی گلبول‌های قرمز و سفید خون
  • اندازه‌گیری هماتوکریت خون
• جداسازی ذرات:
  • جداسازی ذرات از محلول‌های مختلف بر اساس چگالی
  • جداسازی املاح و رسوب ادرار
• تهیه نمونه برای آزمایشات:
  • تهیه فیلترهای فاقد پروتئین
  • سیتولوژی مایعات بدن
• تشخیص بیماری:
  • جداسازی انواع ویروس‌ها از خون
  • تعیین گروه خونی
  • شناسایی pH خون

انواع سانتریفیوژهای آزمایشگاهی و کاربردهای آن‌ها:

1. سانتریفیوژهای بالینی:

   • کاربرد: جداسازی ترکیبات مختلف زیستی مانند پلاسما، سرم و سلول‌های خونی از نمونه‌های خون.
   • مثال: جداسازی سرم برای انجام آزمایش‌های بیوشیمیایی، جداسازی گلبول‌های قرمز برای شمارش سلولی.

2. سانتریفیوژ سایتولوژی:

   • کاربرد: قرار دادن سلول‌های موجود در یک مایع (مانند مایع مغزی نخاعی، مایع آمنیوتیک) روی لام میکروسکوپ برای بررسی میکروسکوپی.
   • مثال: تشخیص سلول‌های سرطانی در مایع مغزی نخاعی.

3. سانتریفیوژ میکروهماتوکریت:

   • کاربرد: اندازه‌گیری نسبت حجم گلبول‌های قرمز به کل حجم خون (هماتوکریت).
   • مثال: تشخیص کم‌خونی، پلی‌سیتمی (افزایش تعداد گلبول‌های قرمز) و سایر اختلالات خونی.

4. میکروسانتریفیوژ:

   • کاربرد: جداسازی نمونه‌های با حجم کم، مانند نمونه‌های گرفته شده از نوزادان یا نمونه‌های با ارزش.
   • مثال: جداسازی DNA، RNA، پروتئین از نمونه‌های کوچک بافتی.

5. سانتریفیوژهای شستشو‌دهنده سلولی:

   • کاربرد: شستشوی سلول‌ها، از جمله گلبول‌های قرمز، برای حذف مواد ناخالصی قبل از انجام آزمایش‌های خاص.
   • مثال: شستشوی گلبول‌های قرمز قبل از انجام تست آنتی‌گلوبولین (Coombs test).

جدول مقایسه‌ای انواع سانتریفیوژها:

ایمنی در کار با سانتریفیوژ آزمایشگاهی

سانتریفیوژ یکی از ابزارهای پرکاربرد در آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی و تحقیقاتی است که برای جداسازی اجزای مختلف یک نمونه بر اساس چگالی آن‌ها استفاده می‌شود. با این حال، استفاده نادرست از سانتریفیوژ می‌تواند خطرات جدی برای اپراتور و محیط آزمایشگاه ایجاد کند. در این مقاله، به بررسی نکات ایمنی در کار با سانتریفیوژ و دلایل اهمیت آن‌ها می‌پردازیم.

اهمیت رعایت نکات ایمنی:

• جلوگیری از آسیب به دستگاه: رعایت نکات ایمنی باعث افزایش طول عمر دستگاه و کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری می‌شود.
• حفظ ایمنی پرسنل: عدم رعایت نکات ایمنی می‌تواند منجر به آسیب‌های فیزیکی و آلودگی به مواد خطرناک شود.
• حفظ کیفیت نتایج آزمایش‌ها: رعایت نکات ایمنی باعث می‌شود که نتایج آزمایش‌ها دقیق‌تر و قابل اعتمادتر باشند.

نکات ایمنی در کار با سانتریفیوژ:

1. تعادل روتور:

   • اهمیت: عدم تعادل روتور باعث ایجاد لرزش و ارتعاش شدید دستگاه شده و ممکن است منجر به شکستگی لوله‌ها، آسیب به دستگاه و ایجاد آلودگی شود.
   • روش کار: قبل از روشن کردن دستگاه، از تراز بودن روتورها و یکسان بودن وزن لوله‌های مقابل هم اطمینان حاصل کنید.

2. نوع لوله و درپوش:

   • اهمیت: استفاده از لوله‌های مناسب و درپوش‌های محکم از نشت نمونه و ایجاد آلودگی جلوگیری می‌کند.
   • روش کار: از لوله‌های مخصوص سانتریفیوژ با درپوش‌های محکم استفاده کنید. لوله‌ها را قبل از سانتریفیوژ از نظر ترک خوردگی بررسی کنید.

3. سرعت سانتریفیوژ:

   • اهمیت: استفاده از سرعت بیش از حد مجاز می‌تواند باعث شکستگی لوله‌ها و پاشیده شدن نمونه شود.
   • روش کار: سرعت سانتریفیوژ را مطابق با دستورالعمل دستگاه و نوع نمونه تنظیم کنید.

4. تعمیرات و نگهداری:

   • اهمیت: انجام سرویس‌های دوره‌ای و تعمیرات لازم باعث افزایش طول عمر دستگاه و کاهش خطر خرابی می‌شود.
   • روش کار: سرویس‌های دوره‌ای دستگاه را طبق برنامه زمان‌بندی انجام دهید و در صورت مشاهده هرگونه مشکل، دستگاه را خاموش کرده و با تکنسین تماس بگیرید.

5. ایمنی فردی:

   • اهمیت: استفاده از تجهیزات حفاظتی مانند دستکش، عینک ایمنی و روپوش آزمایشگاهی از تماس مستقیم با مواد خطرناک و آسیب‌های فیزیکی جلوگیری می‌کند.
   • روش کار: قبل از کار با سانتریفیوژ، تجهیزات حفاظتی مناسب را بپوشید.

خطرات احتمالی در صورت عدم رعایت نکات ایمنی:

• شکستگی لوله‌ها و پاشیده شدن نمونه: این امر می‌تواند منجر به آلودگی محیط کار و ایجاد خطر برای پرسنل شود.
• آسیب به دستگاه: عدم تعادل روتور و استفاده از سرعت بیش از حد مجاز می‌تواند به دستگاه آسیب برساند.
• آلودگی متقاطع نمونه‌ها: در صورت عدم رعایت نکات ایمنی، نمونه‌ها ممکن است با یکدیگر آلوده شوند.
• آسیب به پرسنل: در صورت تماس با نمونه‌های آلوده یا برخورد با قطعات شکسته دستگاه، ممکن است آسیب‌های فیزیکی و عفونت ایجاد شود.

نکات تکمیلی:

• محل قرارگیری دستگاه: سانتریفیوژ باید در محلی قرار گیرد که از لرزش و تکان‌های شدید به دور باشد.
• تمیز کردن دستگاه: پس از هر بار استفاده، دستگاه را با مواد ضدعفونی کننده مناسب تمیز کنید.
• آموزش پرسنل: تمام افرادی که با سانتریفیوژ کار می‌کنند باید آموزش‌های لازم در مورد نحوه استفاده صحیح و ایمنی دستگاه را ببینند.

نحوه تمیز کردن سانتریفیوژ

برای حفظ عملکرد بهینه و جلوگیری از آلودگی، تمیز کردن روزانه سانتریفیوژ با محلول ضدعفونی‌کننده ملایم (مانند الکل ایزوپروپیل 70%) ضروری است. با استفاده از یک پارچه نرم و دستکش یکبار مصرف، به آرامی روتور، محفظه داخلی، سطوح بیرونی دستگاه و همچنین صفحه نمایش و کلیدها را تمیز کنید. از مواد شوینده قوی، اسیدی یا قلیایی خودداری کنید. توجه ویژه به قسمت‌هایی که با نمونه‌ها در تماس هستند، مانند محفظه روتور و سطل‌های آن، داشته باشید. پس از تمیز کردن، اطمینان حاصل کنید که دستگاه کاملاً خشک شده است قبل از استفاده مجدد.

تمیز کردن عمیق: علاوه بر تمیز کردن روزانه، توصیه می‌شود که هر هفته یا ماه یکبار تمیز کردن عمیق‌تری انجام شود که شامل جداسازی و تمیز کردن اجزای قابل جدا شدن دستگاه (با توجه به دستورالعمل سازنده) است.

همیشه به دستورالعمل سازنده دستگاه مراجعه کنید، زیرا ممکن است دستورالعمل‌های خاصی برای تمیز کردن مدل‌های مختلف وجود داشته باشد.