دماسنج جیوه ای آزمایشگاهی

دماسنج جیوه ای آزمایشگاهی: ابزاری کلاسیک و دقیق برای اندازه گیری دما

دماسنج جیوه ای آزمایشگاهی، یکی از ابزارهای قدیمی و پرکاربرد در آزمایشگاه‌ها برای اندازه‌گیری دما است. این دماسنج‌ها از یک لوله شیشه‌ای مدرج تشکیل شده‌اند که در داخل آن جیوه قرار دارد. با تغییر دما، حجم جیوه نیز تغییر کرده و در لوله بالا یا پایین می‌رود. سپس با توجه به مقیاس مدرج روی لوله، دمای مورد نظر خوانده می‌شود.

نحوه عملکرد دماسنج جیوه ای:

• اصل کار: بر اساس اصل انبساط حرارتی مایعات کار می‌کند. با افزایش دما، حجم جیوه افزایش یافته و در لوله شیشه‌ای بالا می‌رود.

• مقیاس مدرج: روی لوله شیشه‌ای دماسنج، مقیاسی وجود دارد که دما را بر حسب درجه سانتی‌گراد یا فارنهایت نشان می‌دهد.

• خواندن دما: برای خواندن دما، دماسنج را در محیط یا ماده‌ای که می‌خواهیم دمای آن را اندازه بگیریم قرار می‌دهیم. پس از اینکه جیوه به تعادل رسید، عددی که روبروی سطح بالایی جیوه قرار دارد، دمای مورد نظر را نشان می‌دهد.

مزایای دماسنج جیوه ای:

• دقت بالا: دماسنج‌های جیوه‌ای به دلیل انبساط خطی و یکنواخت جیوه، دقت بالایی دارند.

• سادگی استفاده: استفاده از این دماسنج‌ها بسیار ساده و آسان است.

• مقاومت در برابر شوک حرارتی: دماسنج‌های جیوه‌ای نسبت به تغییرات ناگهانی دما مقاوم هستند.

• قیمت مناسب: نسبت به سایر انواع دماسنج‌ها، قیمت مناسب‌تری دارند.

معایب دماسنج جیوه ای:

• سمیت جیوه: جیوه یک ماده سمی است و در صورت شکستن دماسنج، می‌تواند برای سلامتی خطرناک باشد.

• محدوده دمایی محدود: دماسنج‌های جیوه‌ای برای اندازه‌گیری دماهای بسیار بالا یا بسیار پایین مناسب نیستند.

• شکنندگی: لوله شیشه‌ای دماسنج ممکن است بشکند.

• تأثیر گرانش: در شرایط بی‌وزنی یا جاذبه کم، دقت دماسنج کاهش می‌یابد.

کاربردهای دماسنج جیوه ای:

• آزمایشگاه‌های شیمی: برای اندازه‌گیری دمای محلول‌ها و واکنش‌ها

• آزمایشگاه‌های زیست‌شناسی: برای اندازه‌گیری دمای محیط کشت سلولی

• صنایع غذایی: برای کنترل دمای مواد غذایی

• صنایع دارویی: برای کنترل دمای فرآیندهای تولید دارو

نکات ایمنی هنگام استفاده از دماسنج جیوه ای:

• جلوگیری از شکستن: دماسنج را با احتیاط حمل کنید و از ضربه زدن به آن خودداری کنید.

• در صورت شکستن: در صورت شکستن دماسنج، بلافاصله محل را ترک کرده و پنجره‌ها را باز کنید. از جمع‌آوری قطعات شکسته با دست برهنه خودداری کنید و از یک جاروبرقی برای جمع‌آوری قطعات استفاده کنید.

• نگهداری مناسب: دماسنج را در جای خشک و خنک نگهداری کنید.

توجه: به دلیل خطرات ناشی از سمیت جیوه، استفاده از دماسنج‌های دیجیتال که از مواد غیرسمی استفاده می‌کنند، امروزه بیشتر توصیه می‌شود.

دماسنج‌های دیجیتال دارای مزایایی مانند دقت بالا، ایمنی، قابلیت برنامه‌ریزی و نمایشگر دیجیتال هستند. با این حال، دماسنج‌های جیوه‌ای همچنان در برخی از آزمایشگاه‌ها به دلیل سادگی و قیمت مناسب استفاده می‌شوند.